henryk czapczyk ps. mirski

Henryk Czapczyk ps. Mirski — dowódca oddziału „Sikora” walczącego na Starym Mieście

W grudniu 1939 roku został wysiedlony wraz z rodzicami i rodzeństwem do Generalnego Gubernatorstwa, gdzie podjął działalność konspiracyjną. Zajmował się kolportażem podziemnej prasy, a już 1 października 1940 roku został zaprzysiężony na członka Związku Walki Zbrojnej, który przekształcił się później w Armię Krajową.

W pierwszej połowie 1944 roku służył już w oddziale partyzanckim pod komendą kapitana Jana Piwnika „Ponurego”. W czerwcu 1944 roku został skierowany do KG AK w Warszawie.

W sierpniu z oddziałem por. Głowackiego, nacierał na ul. Marszałkowską, na wycofujące się z Pragi niemieckie czołgi; potem z batalionem „Kiliński” walczył przy ul. Próżnej, placu Grzybowskim i zdobywał „PAST-ę”;wreszcie z oddziałem majora Dewojno zdobywał Kościół Świętokrzyski oraz prezydium SS i policji przy Krakowskim Przedmieściu.

Mimo że był trzykrotnie ranny, dowodził oddziałem szturmowym „Mirski”, w ramach kompanii „Ziuk”, batalionu „Miłosz”, Podobwodu „Sławbor”, I Obwodu „Radwan”. Dowódca Armii Krajowej, gen. Tadeusz „Bor” Komorowski, 22 września, wśród ruin u zbiegu Wiejskiej i Frascati, osobiście przypiął mu Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari. Komendant powstańczej Warszawy, gen. Antoni Chruściel „Monter”, 2 października, odznaczył go natomiast srebrnym orderem Virtuti Militari.

Po kapitulacji wraz z oddziałem „Sikora” ochotniczo zgłosił się do służby w kompanii „A" batalionu osłonowo-ewakuacyjnego. Jego pluton brał udział w ewakuacji szpitali oraz zajmował się inwentaryzacją i opisywaniem stanu zniszczenia budynków w Śródmieściu.

Opuścił Warszawę w dniu 9 października, jako ostatni dowódca powstańczego oddziału.

Po powstaniu był jeńcem Stalagu IV B Mühlberg, Stalagu XI A Altengrabow, Stalagu X B Sandbostel oraz Oflagu X C Lübeck, z którego – 6 maja 1945 r. – uwolnili go Brytyjczycy. Został oficerem łącznikowym Polskich Sił Zbrojnych, był oficerem Polskiej Misji Repatriacyjnej w Lubece, oficerem d/s transportu morskiego. 21 czerwca 1946 roku powrócił do Polski, gdzie kontynuował przerwaną przed wojną karierę piłkarską.